Kinderen naaien juten zakken, eind negentiende eeuw (Beeld: Collectie Beeldbank Nationaal Archief)

Rijke bazen, arme arbeiders

De industrialisatie verandert de Nederlandse samenleving. Sommige beroepen verdwijnen, terwijl fabrieken personeel zoeken. De arbeiders verhuizen vaak naar de stad waar de industrie zich vormt. De arbeidsomstandigheden zijn er slecht. De lonen zijn laag, de werkdagen lang (soms 14 uur per dag, 7 dagen per week) en het werk slecht voor de gezondheid. Door arbeidsdeling is het werk simpel en eentonig. Ook zijn de woonomstandigheden vaak erbarmelijk. De verstedelijking zorgt dat mensen dicht bij de industrie wonen, in kleine en ongezonde huizen, dicht op elkaar.

 

Eén groep profiteert buitensporig van de industrie: de ondernemers met fabrieken. Ze hebben macht en bepalen zelf de regels. Het Kinderwetje van Van Houten uit 1874 zorgt ervoor dat fabrikanten geen kinderarbeid meer mogen inzetten. Maar in de praktijk verandert er echter weinig.

 

☞ Meer weten: Het Kinderwetje van Van Houten (Canon van Nederland)