De Grondwetsherziening van 1848 legde de basis voor het huidige stelsel van parlementaire democratie in Nederland (1848, Nationaal Archief)

Geen revolutie, wel een nieuwe grondwet

Beetje bij beetje wordt Nederland democratischer. Maar voor velen gaat dit niet snel genoeg. Het Tweede Kamerlid Johan Thorbecke ontwerpt een nieuwe grondwet, met meer macht voor de Eerste en Tweede Kamer en minder macht voor de koning. Het plan haalt het niet en ook koning Willem II is tegen.

 

Dat verandert in 1848. In landen rondom Nederland vinden revoluties plaats. De inwoners komen in opstand tegen hun koningen en zetten ze af. Dat wil Willem II niet. Hij stemt toch in met het plan voor een nieuwe grondwet.

 

Met de plannen van Thorbecke worden de leden van de Tweede Kamer voortaan rechtstreeks door het volk gekozen. Zij krijgen ook meer bevoegdheden om wetten te wijzigen. De koning mag voortaan de Eerste Kamer niet meer kiezen: dat doen de Provinciale Staten. De koning blijft wel lid van de regering, maar de ministers zijn verantwoordelijk voor het bestuur.

 

☞ Meer weten: De Grondwet (Canon van Nederland)